De PEST-analyse is een bedrijfskundig model om de Politieke, Economische, Sociale en Technologische factoren op macro-omgevingsniveau in kaart te brengen. Het wordt gebruikt als hulpmiddel bij externe analyses en sterkte-zwakteanalyses van bedrijven en dient om de marktontwikkeling en de bedrijfspositionering te begrijpen.
POLITIEK
Politiek gezien is er een vraag naar efficiëntere zorg om met huidige zorgbudgetten te voorzien in de zorgbehoefte. Een veel voorkomende manier om te komen tot efficiëntere zorg is de concentratie van zorg. Zorgverzekeraars verdelen productieplafonds met ziekenhuizen middels de periodieke onderhandelingen. De efficiëntie wordt versneld afgedwongen, zodra er aantoonbaar patiëntvoordeel gerealiseerd wordt door concentratie van zorg (Zuiderent‐Jerak, Kool & Rademakers 2012). De resultaten uit LROI laten zien dat de revisiekans bij instellingen met een laag volume groter is dan instellingen met een hoger volume (Koot & Schreurs 2015). Het lijkt hiermee aannemelijk dat in de nabije toekomst de orthopedie in Nederland zal gaan consolideren.
Figuur 6: Toename van revisierisico bij lagere concentratie van zorg
Maatschappelijk zijn er onvoldoende voorzieningen om de zorgvraag met gelijke condities in te vullen. De benodigde veranderingen in de markt vragen om een heroverweging van budgetten en marges in de zorgketen. Alle leveranciers omschrijven in hun jaarverslagen de aanhoudende druk van politiek en zorgverzekeraars om implantaten tegen lagere kosten te leveren. J&J geeft hierbij expliciet aan dit reactief te doen en afhankelijk van de concurrentie. De operationele winst van leveranciers ligt circa 5 keer hoger dan die van Nederlandse ziekenhuizen. Zimmer-Biomet is hierbij de uitschieter met een tienvoudig hogere winst dan Nederlandse ziekenhuizen.
ECONOMIE
De ontwikkeling van orthopedische vergoedingen in Nederland is inzichtelijk te maken met openbare tarievenlijsten van ziekenhuizen. Een analyse van een knieprothese laat zien dat er zowel sprake is van variatie in Nederland alsmede een reductie van vergoeding per behandeling. Kijken wij naar de toename van de markt voor behandelingen, dan is er in totaliteit sprake van groei van het macrobudget maar beperkte krimp per behandeling. Passende tegenmaatregelen bij deze omstandigheid ter behoud van marge voor het ziekenhuis zijn:
- Ontwikkeling van schaalgrootte om zo indirecte kosten beter te verdelen (een RVE heeft bij voorkeur meer behandelingen dan de mediaan) en/of
- Reductie van directe kosten zoals implantaatprijzen om zo de directe marge per behandeling te beïnvloeden.
Figuur 7: Ontwikkeling en spreiding van passantentarieven orthopedie 2016 versus 2015 per declaratiecode laat lichte krimp zien.
De geschetste variatie van vergoedingen alsmede de eerder geschetste variatie van revisies zal zorgverzekeraars ertoe brengen om uitschieters in hoge kosten en/of hoge revisie door contractonderhandeling aan te pakken. Dit zal op haar beurt een consolidatieslag teweeg brengen onder de orthopedische instellingen.
SOCIAAL
De demografische ontwikkeling in Nederland laat een vergrijzing zien. Op basis van de huidige patiëntpopulatie van de orthopedische patiënt is het de algemene verwachting dat het volume van orthopedische ingrepen zal toenemen in de nabije toekomst.
Maatschappelijk ligt er een uitdaging om de kosten voor zorg in lijn te houden met het bruto binnenlands product. Hoewel de excessieve groei in zorgkosten wordt veroorzaakt door institutionele langdurige zorg laat dit onderzoek directe, risicoloze, kansen zien voor de orthopedische sector.
TECHNOLOGIE
Qua technologische ontwikkeling worden de volgende stromingen benoemd:
- Minimaal-invasieve techniek: op de agenda 2017 voor orthopedische vereniging werkgroep knie staan de mogelijkheden voor kniedistractie als alternatief voor reguliere chirurgie. Dit is een behandeling waarbij de artroseknie gedurende zes weken uit elkaar wordt getrokken om de artroseklachtenlangdurig te verminderen. Een kniedistractie bestaat uit twee operaties. Een eerste operatie waarin het distractieframe wordt aangebracht en een tweede waarin het geplaatste distractieframe weer wordt weggehaald.
- Orthopedisch stamceltherapie: op wetenschappelijke/introductiebasis worden het laatste jaar meer en meer artikelen gepubliceerd over stamceltherapie als alternatief voor chirurgische behandeling. De uitkomsten hiervan voldoen nog niet aan de meer-jaren uitkomstenanalyses die in Nederland worden toegepast.
- Overige orthopedie: het marktaandeel voor knie-en heupimplantaten is gedaald ten opzichte van andere orthopedische toepassingen zoals trauma, schouder en rug. Deze ontwikkeling suggereert dat de markt voor knie en heup relatief volwassen is en daarmee zal veranderen in een commodity met daarbij behorende prijsdruk. Alternatief kan zijn dat leveranciers instellingen verleiden een breed portfolio af te nemen om zo de marge per klant en marktaandeel in stand te houden.
PEST CONCLUSIES
Op basis van de macro-economische ontwikkelingen uit de PEST-analyse kunnen de volgende ontwikkelingen verwacht worden voor de markt van orthopedische implantaten in Nederland:
- Groei van orthopedisch budget ter financiering van vergrijzing en daarmee gepaard gaande toename van orthopedische ingrepen. De ontwikkeling van vergoeding per behandeling zal beperkt krimpen.
- Consolidatie van orthopedie in Nederland met als gevolg grotere productie en daarmee grotere inkoopvolumes per uitvoerende instelling. Primaire aanleiding is een kwalitatieve slag om revisiepercentages te verlagen. Secundair argument is de te behalen schaalvoordelen en daarmee af te dwingen kostenreductie.
- Sterke groei vindt plaats op het overige orthopedische portfolio en is beperkt voor knie-en heupimplantaten. De markt voor knie en heup heeft daarmee de neiging een commodity te worden.
- De markt voor orthopedische implantaten is behoudend wat betekent dat er geen significante bedreiging voor substitutie in de komende 5 jaren verwacht hoeft te worden. Het betekent ook dat mogelijke wijzigingen van merk door instellingen beperkt verwacht worden zonder externe motivatie.
Bijgewerkt op december 14, 2020 door Admin_zorgpedia